Hãy làm bạn với Ung Thư (UT) - hành trình của một tế bào! (P1)

Be friendly to Cancer - The journey of a healthy brain cell.

Tôi, một tế bào não khoẻ mạnh và tôi đã đủ quyết tâm để khởi đầu một cuộc hành trình dài ngày. Kinh tế đất nước phát triển kéo theo môi trường sống bị tàn phá và con người có vẻ như không kịp điều chỉnh thích ứng với môi trường ấy. Mỗi lít khí thở hàng ngày hít vào, mỗi bát cơm, miếng thịt, gắp rau ăn luôn luôn tiềm tàng những nguy cơ xâm nhập và phá hoại sức khoẻ từ từ, dần dần trong khi cơ thể mất dần kiểm soát sự thay đổi. Rồi đến một ngày bạn biết mình bị ung thư. Có thể sớm, có thể muộn. 

Dưới đây chỉ là tổng hợp những ghi chép tản mạn sau một thời gian tìm hiểu đây đó về ung thư, thuần tuý quan điểm cá nhân, càng không phải là cơ sở khoa học để tranh cãi đúng - sai gì đâu nhé.

Người ta bảo, hãy chiến đấu chống và diệt, và loại trừ ung thư. Tôi cho rằng đây là cuộc chiến giành lại quyền kiểm soát của chính mình, “I want show everyone clearly who is the boss in town here!”

Vì sao tôi có quan điểm vậy. Hãy cùng nhìn lại bản chất của UT. 

BẢN CHẤT UT

Hình thành UT:

Ung thư, trực tiếp mà nói, không phải là một yếu tố ngoại lai như vi khuẩn, vi rút, ốm đau, bệnh tật gì tấn công cơ thể đang khoẻ mạnh của chúng ta. UT chính là chúng ta, chính là con ngựa thành Troy, là những tế bào hoành tráng sinh ra bởi chính chúng ta, là kết quả phái sinh nhằm thích ứng (có thể thái quá) với một tác động ngoại lai nào đó.

Như đã biết, vật liệu cơ bản tạo nên cơ thể chúng ta chính là các tế bào. Các tế bào này luôn sản sinh mới thay thế vào những tế bào chết đi. Về khía cạnh sinh học mà nói, hình như sau 7 năm, con người sinh học của chúng ta được thay thế hoàn toàn 100% bằng các tế bào mới mà chưa từng ra đời 7 năm trước đó.

Đó là gốc rễ của việc chúng ta lớn lên và thay đổi hàng ngày... 

Ngoài ra, cơ thể chúng ta còn có cả một đội ngũ quản lý tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt từ việc cất giữ những hồ sơ mật về thông tin tế bào sâu thẳm nhất trong chuỗi ADN để đảm bảo rằng các bản sao copy tế bào mới vừa đủ thay thế, không thừa mứa, không quá bị lỗi, mờ “font chữ” đến chuyện điều tiết cân bằng, phối hợp nhịp nhàng, dịch chuyển năng lượng giữa các khu vực. Nếu một lý do nào đó khiến cho hệ thống quản lý lơ là hay máy copy bị lỗi, khả năng cao sẽ có hiện tượng tế bào ở khu vực nào đó trên cơ thể chúng ta cứ liên tục phân tách, sinh sôi nhân bản nhanh chóng, không ngừng nghỉ. Đấy, những ứng cử viên sáng giá nhất, tên lính ngoan cố nhất của tế bào ung thư tại sào huyệt/ cứ điểm của căn bệnh ung thư xuất hiện đơn giản vậy. 

Để có thể sinh sôi mạnh như vậy, đương nhiên các tế bào UT rất to khoẻ, háu đói nên liên tục đòi hỏi ăn nhiều năng lượng, hấp thụ nhiều nhất các chất dinh dưỡng mà chúng ta cung cấp cho cơ thể thông qua ăn uống hàng ngày. 

Di căn là gì?

Thường được coi là yếu tố kim chỉ nam để phân biệt UT thuộc giai đoạn đầu hay cuối. Ngắn gọn thôi nhé. Có 2 dạng: 

Khi cứ điểm UT chật hẹp, đông đúc, UT phình ra chỗ bên cạnh, cùng kiểu loại tế bào hay thậm chí chèn ép lấn lướt sang kiểu tế bào mới khác ở hàng xóm, giải quyết nhu cầu háu đói, địa bàn dinh dưỡng. 

Các cụ nói: “Đói thì đầu gối cũng phải bò”. Các tế bào UT khoẻ mạnh túa ra phát tán tìm kiếm chỗ có nhiều dinh dưỡng hơn, đỡ phải chen chúc bọn háu đói khác, hoặc đơn giản chỉ là vài tên tế bào UT yếu đuối bị bọn khoẻ ủn ra khỏi cứ điểm, trôi lang thang trên hệ thống đường máu nuôi cơ thể(blood stream) hoặc hệ kênh rạch bạch huyết chuyên đào thải và thu dọn tế bào yếu/chết (lymphs). Bọn "tổ công tác xa mẹ" tế bào UT này thông qua hệ thống đường và kênh rạch này để lang thang rồi bấu víu vào các miền đất hứa khác trong quá trình di chuyển. Nếu cơ thể ko khoẻ mạnh, chúng sẽ nhanh chóng lũng đoạn hệ thống quản lý khu vực đó và tạo lập căn cứ địa UT mới. 

Ở cơ thể chúng ta, khu vực nội tạng, ví như phổi, có hệ thống giao thông máu và bạch huyết nhằng nhịt nhất nên cơ hội bị bọn “tổ công tác lưu động” UT này đồn trú là khá cao. Một khu vực khác là não, không những có nhiều “đường xá giao thông", ở não còn là nơi hấp thụ, giao nhận hàng hoá chất dinh dưỡng nhiều bậc nhất của cơ thể. Bình thường, cơ thể người cung cấp dinh dưỡng cho não gấp 10 lần những khu vực khác. (Trọng lượng não/ cơ thể chiếm có 2% nhưng tiêu thụ năng lượng tới 20% tổng số năng lượng tiêu hao hàng ngày).

Có lẽ, đó cũng là lý do, hầu hết các dạng ung thư, khi di căn hay mò lên luôn não hoặc tấn công tràn lan vào lục phủ ngũ tạng???

QUAN ĐIỂM VỀ XỬ LÝ:

Từ góc độ cảm thụ bản chất ở trên, tôi cho rằng cơ thể chúng ta có thể gọi các tế bào UT là đồng chí/ đồng sinh, đồng hương hay đồng gốc gì gì cũng được. Ít ra không phải ai xa lại cả. 

Các cách xử lý hay gặp hiện tại đều có mặt mạnh và mặt yếu. 

(1)Tổng tấn công trực diện: Phẫu thuật, mổ xẻ, cắt, loại bỏ, chiếu tia xạ trị, bơm thuốc hoá trị để loại bỏ tế bào UT và các cứ điểm UT. Cách này đánh nhanh,đánh cả cụm lớn nhưng tổn thất thương vong cũng không nhỏ. Cùng lúc đánh UT (bản chất là quân ta) thì khác gì tiện đường diệt nốt quân mình đâu (các tế bào khoẻ mạnh khác). Phẫu thuật thì đã rõ, đôi khi không tận diệt gọn hết được mà chỉ làm bọn tế bào UT nó tán loạn ra, dễ thành di căn. Vì thế, cách này thường đi kèm luôn với xạ trị, hoá trị, đánh vào đám tàn quân tứ tung trong cơ thể khi chúng đang suy yếu. Xạ trị thì khi tia sáng chiếu đến được chỗ bọn UT thì trên đường đi cũng tạt vỡ mẹt cả rổ tế bào thường. Hoá trị cũng vậy, bọn khoẻ mạnh nhưng đời sống ngắn, thường xuyên copy như tóc phần lớn sẽ bị chết lây theo. Suốt đợt hoá trị, hiếm có ông nào mà tóc tai tươi tốt cả. Tất nhiên, nếu đi chi tiết hơn, khoa học tiên tiến sẽ có xạ trị được chỉ điểm (marked) hay hoá trị đánh dấu (targeted). Cơ bản dựa trên đặc tính háu đói của UT thì phải ăn tham, ăn nhiều thì dính độc hoá trị cũng nhiều mà chết thôi. Gần đây, cũng có thêm các bước tiến lớn về phản sinh học (antibiotic) hoặc cách dùng men bổ sung, kích thích các vi sinh vật có lợi cả triệu tỷ con sẵn có cộng sinh trong cơ thể chúng ta (friendly micro-orgasms [bacteria]) tham gia tấn công các cứ điểm UT. 

(2)Chiến tranh nhân dân, giành lại quyền kiểm soát: Đây là cách cá nhân tôi có thiên hướng thiên vị hơn nên cũng dành thời gian tìm hiểu nhiều hơn. Tôi,về bản chất, một tế bào khoẻ mạnh luôn tự nhận mình là bạn tốt (dù không mong muốn) của các ông hàng xóm UT. Tôi sẽ phải làm gì để bảo vệ mình trước các ông bạn “xấu tính" này ? Đồng thời, làm gì để có thể cảnh báo các quan chức trong hệ thống quản lý chú ý và kiểm soát lại các ông bạn không mong đợi ấy? Rồi từng bước tế bào tôi cũng sẽ phải giúp sức thế nào để hệ thống quản lý có lại quyền kiểm soát? Đó là những câu hỏi tôi muốn tìm kiếm lời giải đáp trong chuyến hành trình của mình… (còn nữa)